تداخلات دارویی و غذایی زینک چیست؟
در ادامه مقاله امروز سایت مریم سبکتکین کارشناس رژیم انلاین و رژیم درمانی اصفهان که برای شما عزیزان تهیه شده است. به بررسی تداخلات دارویی و غذایی زینک خواهیم پرداخت.
داروهای ادرارآور تیازیدی:
همان طور که گفته شد برخی از داروها نیز می‌توانند منجر به کمبود زینک شوند. بر اساس مقاله منتشر شده در نشریه BMJ Nutrition, Prevention and Health که در سال ۲۰۲۰ منتشر شد گروه دارویی تیازیدی شامل کلروتیازید، هیدروکلروتیازید، کلرتالیدون، اینداپامید و مِتولازون که به عنوان داروهای ادرارآور و برای کنترل فشار خون استفاده می‌شود. می‌تواند منجر به کمبود زینک سرمی گردد. از دیگر مواد مغذی مهم دیگری که تحت تأثیر این گروه داروی قرار می‌گیرند. منیزیم، پتاسیم و شبه ویتامین کوآنزیم کیوتن است.
مطلب پیشنهادی برای مطالعه : تاثیر رژیم سیرت بر سلامتی
استفاده طولانی‌مدت از گروه دارویی مهارکننده آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین:
این داروها نیز می‌تواند سبب بروز کمبود زینک شود. کاپتوپریل، وراپامیل و رامیپریل متعلق به این خانواده دارویی می‌باشند. و به طور قابل توجهی منجر به کاهش سطح زینک سرمی می‌گردند. علاوه بر این گروه دارویی، داروهای متعلق به خانواده مهارکننده گیرنده آنژیوتانسین ۲ (مانند لوزارتان و والزارتان) نیز قادر به افزایش نیاز شما به زینک هستند.
مصرف طولانی‌مدت داروهای مهارکننده پمپ پروتون مانند امپرازول و پنتاپرازول جهت کاهش ترشح اسید معده در بیمارانی که دچار ترش‌کردگی و رفلاکس‌های مداوم معده به مری می‌شوند یا در بیماران مبتلا به زخم‌های معده، می‌تواند اثر منفی بر جذب زینک بگذارند.
آنتی‌بیوتیک‌هایی (مانند تتراسایکلین) و quinolone نیز قادر به کاهش جذب زینک هستند.
پنی سیلامین (در جلوگیری از تجمع مس در بیماران مبتلا به سندرم ویلسون استفاده می‌شود) و دی‌انتریامین پنتا استات (DTPA) (کاربرد در کاهش تجمع آهن مازاد) و ضدتشنج‌هایی مانند سدیم والپروات نیز با زینک تداخل دارند و باید با فاصله زمانی از یکدیگر مصرف شوند.
از طرف دیگر مصرف هم‌زمان و نزدیک به هم مکمل‌های آهن و یا کلسیم با زینک می‌تواند جذب زینک را تحت تأثیر قرار داده و کاهش دهند.
اهمیت زینک در کنار دارودرمانی COVID-19:
به نظر می‌رسد تجویز مکمل زینک در کنار داروهای کلروکین و هیدروکسی‌کلروکین در بیماران مبتلا به COVID-19، می‌تواند. اثرات درمانی بهتری داشته و خطر مرگ و میر را کاهش دهد (نشریه Medical Hypotheses- سال ۲۰۲۰).
یک توصیه مهم
در کنار تأمین کالری کافی، دریافت منابع غذایی گوشتی کم‌چرب با دو هدف تأمین پروتئین و زینک، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. همان‌طور که نیاز به زینک در مردان بیش از زنان است، خطر کمبود نیز در مردان بیشتر است و تاکید بر دریافت منابع غذایی غنی از زینک در مردان از اهمیت بیشتری برخوردار است.
اگر اسید اوریک خونتان بالا است
اگر شما کسی هستید که سطح اسیداوریک بالایی دارید یا به نقرس مبتلا هستید. و به تجویز پزشک مجبور به استفاده از داروی آسپیرین (به طور موقت یا طولانی‌مدت) نیز شده‌اید. توانایی کلیه‌ها برای پاکسازی خون از اسیداوریک کاهش می‌یابد و می‌تواند زمینه را برای حملات نقرس مهیا کند.
اطمینان از تأمین پروتئین کافی و مورد نیاز برای جلوگیری از تخریب توده عضلانی و بروز سوء‌تغذیه از طریق منابع غذایی پروتئینی با پورین اندک (کاهش دریافت پورین غذایی می‌تواند به کاهش اسیداوریک سرمی کمک کند).
پیشگیری از بروز کم‌آبی در بدن
دریافت مقادیر کافی ویتامین C (به خصوص از طریق منابع غذایی مانند مرکبات و سبزیجات با پورین اندک)، می‌تواند به کاهش دفعات حملات نقرسی بینجامد. با این حال مشخص نیست که مصرف مکمل این ویتامین تا چه اندازه می‌تواند مؤثر باشد (نشریه nutrients- سال ۲۰۲۱).
اگر بیماری به علت بستری بودن و بی‌تحرکی طولانی‌مدت به زخم بستر مبتلا شده است. اهمیت دریافت زینک در کنار تأمین کافی کالری و پروتئین کم‌تر نیست. کمبود زینک می‌تواند منجر به تأخیر در بهبود زخم‌ها شود و فرایند درمان را با اختلال جدی رو به رو کند. زینک به عنوان یک آنتی‌اکسیدان عمل کرده و در تولید پروتئین‌هایی مانند کُلاژن و همچنین DNA و RNA نقش دارد. شرایط کاتابولیک مانند زخم‌های وسیع می‌توانند خطر کمبود زینک را افزایش دهند.
کمبود زینک نیز قادر به کاهش اشتها و تغییر در حس چشایی و بویایی افراد شده و کیفیت و کمیت تغذیه را بیش از پیش تحت تأثیر قرار می‌دهد و وضعیت را بدتر می‌کند. نتایج مطالعه‌ای فراآنالیز که در سال ۲۰۲۰ در نشریه Nutrition in Clinical Practices به چاپ رسید به اهمیت دریافت مکمل زینک با هدف تسریع بهبود زخم‌های فشاری اشاره کرد.
به این نکات مهم در بیماران بستری باید توجه ویژه‌ای شود (به خصوص در سنین بالا):
- جلوگیری از بروز سوء‌تغذیه از طریق تأمین کالری مناسب
- تأمین کافی پروتئین (نه خیلی کم و نه خیلی زیاد). دریافت پروتئین بیش از ۲/۲ گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن در بالغین به هیچ وجه نیاز نیست و به شرایط بازسازی عضلات اسکلتی نیز کمکی نمی‌کند.
- در صورت مشاهده زخم‌های فشاری و یا ایجاد تغییرات پوستی که در مقدمه بروز زخم‌ها خود را نشان می‌دهد. در کنار اقدامات نگهداری پزشکی، تأمین زینک کافی ضرورت دارد و نیاز به زینک افزایش می‌یابد.
- مطالعه‌ای فراآنالیز در سال ۲۰۱۶ نشان داده است تجویز فرمولاهایی غنی از اسیدآمینه آرژنین، ماده معدنی زینک و همچنین آنتی‌اکسیدان‌ها به مدت ۸ هفته می‌تواند. به فرایند بهبود زخم بستر کمک کند (نشریه the journal of nutrition, health, and aging). مطالعه فراآنالیز دیگری که در سال ۲۰۲۱ در نشریه Nursing open به چاپ رسید بر اهمیت مکمل یاری با آرژنین در تسریع درمان زخم بستر تاکید کرد.
مریم سبکتکین را در اینستاگرام دنبال کنید
اگر به بزرگی خوش‌خیم پروستات مبتلا هستید
همان‌طور که اشاره کردم خطر کمبود زینک با افزایش سن زیاد می‌شود. که این خطر کمبود در آقایان بیش از خانم‌ها می‌باشد. با توجه به این که شیوع بزرگی خوش‌خیم پروستات در دهه ششم زندگی در آقایان بسیار بالا می‌رود (۵۰-۶۰ درصد از آقایان به این مشکل دچار می‌شوند و با افزایش سن، شیوع این مشکل بیشتر نیز می‌شود). دریافت کافی زینک در کنار تنظیم عملکرد سیستم ایمنی، می‌تواند از خطر بزرگ شدن بیش از پیش پروستات جلوگیری کرده و حتی خطر سرطانی شدن آن را کاهش دهد (نشریه Frontiers in Oncology- سال ۲۰۲۰).
فراموش نکنید
رژیم‌های غذایی که محدود از منابع گوشتی یا فاقد آن هستند. و به نوعی بر پایه غلات (چه سبوس‌دار و چه بدون سبوس)، سبزیجات، حبوبات و لبنیات استوار می‌باشند. نه تنها از نظر محتوای زینک فقیر هستند، بلکه میزان جذب زینک از چنین مواد غذایی به علت وجود ترکیبی به نام اسید فیتیک در حبوبات و غلات سبوس‌دار کاهش می‌یابد.
به همین علت نیاز به زینک در این افراد تا ۵۰ درصد مقدار توصیه شده افزایش می‌یابد. در شرایط عادی یک مرد بالغ روزانه به ۱۱ میلی‌گرم و یک زن بالغ به ۸ میلی‌گرم زینک نیاز دارند. که به راحتی از یک رژیم غذایی اصولی و متنوع تأمین می‌شود. اسید فیتیک در دستگاه گوارش به زینک متصل شده و سبب کاهش جذب آن می‌شود.
جهت دریافت اطلاعات تماس کلیک کنید
